House of federation and Senate.

በኢትዮጵያ ፌዴሬሽን እንደሌሎች ፓርላሜንታሪ ዲሞክራሲ ሴኔት የለም።  የፌዴሬሽኑ ምክር ቤት በስልጣኑ እና ተግባሩ ከአሜሪካ ሴኔት የተለየ ነው።

አንቀጽ 62. 

የፌዴሬሽን ምክር ቤት ሥልጣንና ተግባር

  1. ምክር ቤቱ ሕገ መንግሥቱን የመተርጎም ሥልጣን አለው።

  2. የሕገ መንግሥት ጉዳዮች አጣሪ ጉባኤን ያደራጃል።

  3. የብሔሮች፣ ብሔረሰቦችና ሕዝቦች የራስን ዕድል በራስ የመወሰን የመገንጠል መብትን በሚመለከቱ ጉዳዮች ላይ በሕገ መንግሥቱ መሠረት ይወስናል።

  4. የኢትዮጵያ ህዝቦች በህገ መንግስቱ የተደነገጉትን እኩልነት ያጎለብታል፣ በጋራ መፈቃቀድ ላይ የተመሰረተ አንድነታቸውን ያበረታታል፣ ያጠናክራል።

  5. ለእሱ እና ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በአደራ የተሰጡትን ሥልጣኖች በአንድ ጊዜ ይሠራል።

  6. በክልሎች መካከል ለሚፈጠሩ አለመግባባቶች ወይም አለመግባባቶች መፍትሄ ለማግኘት ጥረት ያደርጋል።

  7. ከፌዴራል እና ከክልሎች የጋራ የታክስ ምንጮች የሚገኘውን የገቢ ክፍፍል እና የፌዴራል መንግሥት ለክልሎች የሚሰጠውን ድጎማ ይወስናል።

  8. በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ሕጎች እንዲወጡ የሚጠይቁትን የፍትሐ ብሔር ጉዳዮች ይወስናል።

  9. ይህንን ሕገ መንግሥት በመጣስ የማንኛውም ክልል የፌዴራል ጣልቃ ገብነት ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን አደጋ ላይ ይጥላል።

  10. ቋሚና ጊዜያዊ ኮሚቴዎችን ያቋቁማል

  11. የምክር ቤቱን አፈ ጉባኤ እና ምክትል አፈ ጉባኤ ይመርጣል፣ የአሰራርና የውስጥ አስተዳደር ደንብ ያወጣል።

ሴኔቱ የፕሬዚዳንቱን ሹመት የማረጋገጥ፣የመምከር እና የመስጠት ስልጣን ብቻ ሲኖረው  ስምምነቶችን ለማጽደቅ ስምምነት.  ነገር ግን ከዚህ ህግ ውጪ ሁለት ሁኔታዎች አሉ፡ ምክር ቤቱ ለምክትል ፕሬዝዳንትነት ቀጠሮዎችን እና የውጭ ንግድን የሚመለከት ማንኛውንም ስምምነት ማጽደቅ አለበት።

የፌዴሬሽን ምክር ቤት ሕገ መንግሥቱን ይተረጉማል።  እንደ ዩኤስኤ ሴኔት የህግ አውጭነት ሚና እና ህግ ማውጣት።  ሆኖም የፌዴሬሽኑ ምክር ቤት ውሳኔ እንደ ሕግ ወይም የሕገ መንግሥቱ አካል ተደርጎ ይቆጠራል።

የፌዴሬሽኑ ምክር ቤት አብዛኞቹ ገጽታዎች የሪፐብሊኩን ሉዓላዊ ስልጣንን ይወክላል።  ውክልና ስለሆነ።

አንቀፅ 8. 

የህዝብ ሉዓላዊነት

  1. ሁሉም ሉዓላዊ ስልጣን የሚኖረው በኢትዮጵያ ብሄሮች፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ውስጥ ነው።

  2. ይህ ሕገ መንግሥት የሉዓላዊነታቸው መግለጫ ነው።

  3. ሉዓላዊነታቸው የሚገለጸው በዚህ ሕገ መንግሥት መሠረት በተመረጡ ተወካዮቻቸው አማካይነትና በቀጥታ፣ በዴሞክራሲያዊ ተሳትፎ ነው።

ስለ አናሳ መብት ጥያቄዎ ፣ ሁሉም በእኩልነት በቤቱ ውስጥ ይወከላሉ እና የቤቱ ሚና ሁሉንም የአናሳዎች መብቶችን ስለመጠበቅ ነው።

የኢትዮጵያ ችግር በሕገ መንግሥቱ ላይ የተጻፈው አይደለም።  የሕገ መንግሥቱን መርሆች ተግባራዊ ማድረግ ያልቻሉ መሪዎች ችግር ነው።  የአቅም ማነስ፣ ድንቁርና እና እብሪተኝነት፣ በተጨማሪም የፖለቲካ ፍላጎት ማጣት።

Comments from kassim Adam. On this post. 

Michael Edwards በመጀመርያ ይህን የህገመንግስት አሰራር ሂደትና ፍልስፍና ፣ ስላካፈልከን ከልብ አመሰግናለሁ። ተመሳሳይ እይታዎችን ከ ፕሮፌሰር ህዝቅኤል ገቢሳ ጋር በተደረጉ ቃለ መጠይቆች ውስጥ መስማቴን አስታውሳለሁ። እኔ እስካሁን የነበረኝ እሳቤ ፣ የራሳቸው የፕሮፌሰሩ የግል አመለካከት እንደነበር ነው። እንደ እሳቸው አገላለፅ ፣ የኦሮሞ ክልል ፣ የራሱ ህገመንግስት ፣ የራሱ ሰራዊት ፣ የራሱ ህዝባዊ ሙዝሙር ፣ የራሱ ሃገ እና ባንዲራ አለው። አሁን የሚቀረው ይላሉ ፕሮፌሰር ፣ ኦሬሞ ነፃነቱን አውጆ ከውጭው አለም እውቅናን ማግኘት ብቻ ነው።  

        አሁን እየፃፍኩ ያለሁት ፣ ከላይ ካካፈልከን ነጥቦች ውስጥ አንቀፅ 3 ላይ በመነሳት ነው። እዚህ ላይ አንድ ነገር ላስገነዝብህ እወዳለሁ። የብሄሮች የራስን በራስ አስተዳደር ጥያቄ  በ1943 ይመስለኛል የተደረገው የተባበሩት መንግስታት ሸንጎ ያወጣው እና ያፀደቀው ረቂቅ ላይ የተመሰረተ ነው። ይህ ኮንቬንሽን ባስቀመጠው አለም አቀፍ መመሪያ መሰረት ብዙ የቅኝ ግዛት አገሮች ፣ በተለይም ከኢትዮጵያ በቀር መላው አፍሪካ ነፃ የወጣበትን እንቅስቃሴ ያቀጣጠለ ሰነድ ነው። ስለዚህም አሁን በእኛ ሁኔታ ፣ ኢትዮጵያ የምትባል አገር ቅኝ እየገዛችን ነው የሚሉ ፣ የሌላ አገር ቋንቋ ፣ ባህል እና ስርአት አባላት ካሉ ፣ የራሳቸውን አገር እና መንግስት እንዲፈጥሩ በር ይከፍታል ማለት ነው። ቀደም ሲል የኤርትራ ጥያቄ የብሄር ጥያቄ ነው ወይስ የቅኝ ግዛት ጥያቄ የሚለው ከፍተኛ ችግር የተነሳበት አይነተኛ ምክንያትም ይሄው ነው። ኤርትራውያንም ቅኝ እየተገዛን ነው ብለው ድርቅ ያሉበት ምክንያት ፣ ከኢትዮጵያ ለመገንጠል በነበራቸው ፅኑ አላማ የተነሳ ነው። 

      የዚሁ ኮንቬንሽን አንቀፅ ሁለት በሌላ በኩል ፣ ጥያቄው በአንድ Sovereign አገር ውስጥ ሲነሳ ፣ በዛ ሃገር የውስጥ ጉዳይ ላይ ማንም ጣልቃ መግባት የለበትም ሲል በግልፅ ይከለክላል። አሁን በኛ ዘመን ሶማሊ ውስጥ የተፈጠሩ የእርስ በርስ ችግሮች ፣ የተለያዩ ሪፓብሊኮችን የፈጠሩ ቢመስልም ፣ በተባበሩት መንግስታት ዘንድ እውቅናን ያላገኙበትም ምክንያት ይሄው ነው።

     የኦሮሞ ክልል level of autonomy ምን መሆን እንዳለበት መወሰን ያለበት እርልሱ የኦሮሞ ህዝብ ነው። ነገር ግን ይህን መናገር እንጅ መስራት ቀላል ነገር አይደለንም ። በጥያቄው ዙርያ ፣ ጥራት የሌለው እና ግልፅነት የተራበ ዕስትራቴጅ የሚያራምዱ አካሎች ፣ የፖለቲካ ድርጅቶች እየተራኮቱ በመሆኑ ማለቴ ነው። ኦሮሞ እና ትግራይ መሆን የሚፈልጉትን መሞገት ጥቅም የሌለው ነገር መሆኑን አሁን እየተገነዘብን ነው። ነገር ግን እነሱ የሆኑትን ሌላውም እንዲሆን አስገዳጅ ሁኔታዎች ተፈጥረዋል ብየ ነው የማምነው። ይህ ሁኔታ ደግሞ በፅሞና ካልታየ ፣ ኢትዮጵያን እንደ ሃገር ይበትናታል።