የአብይ አህመድ የቬትናም ጉብኝት፡ የፖለቲካ እና የእድገት መነሳሳት ፍለጋ::

የአብይ አህመድ የቬትናም ጉብኝት፡ የፖለቲካ እና የእድገት መነሳሳት ፍለጋ

 በሀብታሙ ኒኒ አቢኖ 

 በኤፕሪል 2025፣ የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ከደቡብ ምስራቅ እስያ የእድገት ስኬት ታሪኮች አንዷ ተብሎ በሚወደስባት ቬትናም ይፋዊ የስራ ጉብኝት ጀመሩ። ጉብኝቱ፣ ላይ ላዩን ዲፕሎማሲያዊ ሆኖ፣ ጥልቅ ፍላጎቶችን የሚያንፀባርቅ ነው - የርዕዮተ ዓለም ጥናት፣ የአስተዳደር ስልቶች እና ፈጣን የማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ለውጦች ትምህርቶች። ኢትዮጵያ ውስብስብ ፖለቲካዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተግዳሮቶችን ስትፈትሽ፣ በአብይ የሚመራው የብልጽግና ፓርቲ የቬትናምን ልዩ የአስተዳደር ሞዴል እና ከኢትዮጵያ ምኞት ጋር ያለውን መጣጣም የበለጠ ፍላጎት ያለው ይመስላል።

 የቬትናም የፖለቲካ ርዕዮተ ዓለም፡ የሶሻሊስት አቅጣጫ ከገበያ ማሻሻያዎች ጋር

 ቬትናም በቬትናም ኮሚኒስት ፓርቲ (ሲፒቪ) የምትመራ የአንድ ፓርቲ የሶሻሊስት ሪፐብሊክ ነች። CPV የማርክሲስት-ሌኒኒስት መርሆችን ይከተላል፣ነገር ግን Đổi Mới ማሻሻያ በ1986 ከተጀመረ ወዲህ ቬትናም "ሶሻሊዝም ከገበያ አቅጣጫ ጋር" በመባል የሚታወቅ ሞዴልን ተከትላለች። ይህ ዲቃላ ሞዴል የግል ድርጅትን፣ የውጭ ኢንቨስትመንቶችን እና ከዓለም ኢኮኖሚ ጋር እንዲዋሃድ በሚያበረታታ መልኩ የመንግስትን ዋና ዋና ዘርፎችን ይቆጣጠራል።

የአብይ አህመድ የቬትናም ጉብኝት፡

 የቬትናም የፖለቲካ መዋቅር ለተቃዋሚ ፓርቲዎች ምንም ዓይነት መቻቻል ሳይኖር ማዕከላዊ ሆኖ ይቆያል። አሁንም ቢሆን፣ ኢኮኖሚያዊ ክፍትነቱ ድህነትን እንዲቀንስ፣ ኢንዱስትሪያላይዜሽን እና በፍጥነት እያደገ ያለውን መካከለኛ መደብ - ሁሉም በዲሲፕሊን በቴክኖክራሲያዊ ገዥ ፓርቲ መሪነት እንዲመራ አድርጓል።

 የብልጽግና ፓርቲ ርዕዮተ ዓለም አቀማመጥ

 እ.ኤ.አ. በ2019 በርካታ ብሄርን መሰረት ያደረጉ ፓርቲዎችን በማዋሃድ የተመሰረተው የኢትዮጵያ የብልጽግና ፓርቲ እራሱን እንደ አንድ የፓለቲካ ሃይል የሚያቀርበው ሀገራዊ አንድነትን፣ ልማትን እና ተሀድሶን ነው። የሶሻሊስት ርዕዮተ ዓለም ባይከተልም ልማታዊነትን፣ በመንግሥት የሚመራ ዘመናዊነትን እና የብሔር ተኮር ፌዴራሊዝምን ያዋህዳል። የኖቤል የሰላም ተሸላሚ የሆነው አብይ አህመድ ራዕያቸውን በ“መድመር” (ሲነርጂ) ሃሳብ ዙሪያ - የተለያዩ የኢትዮጵያውያን ማንነቶች እና ተቋማት ጥንካሬዎችን በማጣመር ቀርፀዋል።

 ከቬትናም በተለየ፣ ኢትዮጵያ የመድበለ ፓርቲ ዴሞክራሲን ትመራለች፣ ምንም እንኳን በብሔር ውክልና፣ በእርስ በርስ ግጭት እና በተቋማዊ ማሻሻያ ላይ ውጥረት ቢያጋጥማትም። የብልጽግና ፓርቲ የበላይ ቢሆንም ሕጋዊነቱ የተፈተነው በውስጥ ቀውሶችና በውጫዊ ትችቶች ነው።

 ለምን ቬትናም? የጋራ ፍላጎቶች እና ሊሆኑ የሚችሉ ትምህርቶች

 የአብይ አህመድ የቬትናም ጉብኝት በአድናቆት እና በተግባር የተደገፈ ሳይሆን አይቀርም። ቬትናም በዲሲፕሊን የታገዘ፣ በመንግስት የሚመራ ሞዴል እንዴት ያለ ምእራባውያን ሊበራል ዲሞክራሲ የኢኮኖሚ እድገትን እና ሀገራዊ አንድነትን እንደሚያመጣ የሚያሳይ አሳማኝ ጉዳይ አቅርቧል። ለኢትዮጵያ ገዥ ልሂቃን ብዙ ትምህርቶች ጎልተው ሊወጡ ይችላሉ፡-

 1. በመንግስት የሚመራ ልማት፡- ቬትናም በረጅም ጊዜ እቅድ እና ማዕከላዊ ቅንጅት ልማትን በመምራት ረገድ ያስመዘገበችው ስኬት ኢትዮጵያ ኢኮኖሚዋን በኢንዱስትሪነት እና በማዘመን ረገድ ሞዴል ትሆናለች።

 2. ቁጥጥርን እና ግልጽነትን ማመጣጠን፡- የቬትናም የፖለቲካ ቁጥጥርን እየጠበቀች የውጭ ኢንቨስትመንትን መሳብ መቻሏ የብልጽግና ፓርቲን ይማርካል፣ በተለይም ኢትዮጵያ እንደ ቴሌኮሙኒኬሽን እና ፋይናንሺያል ያሉ ቁልፍ ሴክተሮችን ነፃ ስታደርግ ነው።

 3. ብሄራዊ ማንነት እና አንድነት፡ የቬትናም ጠንካራ ብሄርተኛ ትረካ ከፀረ-ቅኝ ግዛት የትግል ታሪኳ ጋር ተቆራኝቶ የኢትዮጵያን ታሪክ ያስተጋባል። የተቀናጀ ብሄራዊ ማንነትን በመቅረጽ የሲፒቪ ሚና ለአብይ “ቤዛዊ” ፕሮጀክት ግንዛቤዎችን ሊሰጥ ይችላል።

 4. የብዝሃነት ባይኖር መረጋጋት፡ ኢትዮጵያ የአንድ ፓርቲ ስርዓትን ትከተላለች ተብሎ ባይጠበቅም፣ የቬትናም ሞዴል የብልጽግና ፓርቲ አስተዳደርን እንዴት እንደሚይዝ ላይ ተጽእኖ ሊያሳድር ይችላል - ምናልባትም ውጤት እያመጣ የበላይነቱን ለማስጠበቅ መንገዶችን ይፈልጋል።

 መደምደሚያ

 የአብይ አህመድ የቬትናም ጉብኝት ከዲፕሎማሲያዊ ሥርዓት በላይ ነው; የአማራጭ አስተዳደር እና የልማት ሞዴሎች ስትራቴጂካዊ ዳሰሳ ነው። ኢትዮጵያና ቬትናም በፖለቲካ ርዕዮተ ዓለም ቢለያዩም፣ በመንግሥት ግንባታ፣ በኢኮኖሚ ዕድገትና በአገራዊ አንድነት ላይ ያላቸው ተግባራዊ ጥቅማጥቅም ሁኔታቸውን የሚያገናኝ ነው። ቬትናም የብልጽግና ፓርቲ አብነት ላይሆን ይችላል፣ ነገር ግን አንድ ጠንካራ መንግስት በአለምአቀፍ ደቡብ እንዴት ለውጥን እንደሚመራ የሚያሳይ ጠንካራ የጉዳይ ጥናት ነው።

 ኢትዮጵያ መንገዷን እየቀየረች ስትሄድ የቬትናም ልምድ አነሳሽ እና ጥንቃቄ የተሞላበት ታሪኮችን ሊሰጥ ይችላል—መረጋጋትን፣ ልማትን እና ህጋዊነትን በተከታታይ ራዕይ፣ ዲሲፕሊን እና መላመድ መፈጠር እንዳለበት መሪዎችን ያስታውሳል።

“ዘላቂ እና ሕዝብን ማዕከል ያደረገ አረንጓዴ ሽግግር” በሚል ጭብጥ እየተካሄደ ባለው የ2025 ፒ4ጂ ቬይትናም ጉባኤ የአየር ንብረት ጥበቃን ለማራመድ አስፈላጊ የሆኑ ሶስት ቁልፍ የተግባር ነጥቦችን አፅንዖት ሰጥቼ አንስቻለሁ። አንደኛ የአየር ንብረት ጥበቃ የገንዘብ አቅርቦትን የቅድሚያ ቅድሚያ በመስጠት በቂ፣ ተገማች እና ዘላቂ በሆኑ ምንጮች ማረጋገጥ ይኖርብናል። ሁለተኛ ዘላቂ ልማትን ለመደገፍ እና የአኅጉሩን ወሳኝ ሥነምኅዳር ጥበቃ ለማድረግ በአለም የኃይል ምንጭ ኢንቬስትመንት ሽፋን ውስጥ የአፍሪካን ድርሻ በአሁኑ ወቅት ካለበት ሁለት ከመቶ በ2030 ወደ ሃያ ከመቶ ማሳደግ ይገባናል። ሶስተኛ የብዝኀ ሕይወት ጥፋትን እና የምድር መራቆትን በመዋጋት ተፈጥሮን ለመጠበቅ አፋጣኝ ርምጃዎች ሊወሰዱ ይገባል። ይኽም እንደ አረንጓዴ አሻራ ያሉ ሕዝባዊ ሥራዎችን በገንዘብ መደገፍን በዚህም ለየአካባቢው ኅብረተሰብ ከአድልዎ የፀዳና ፍትኀዊ ተጠቃሚነትን ማረጋገጥን ያካትታል።

Yaa'ii P4G Veetnaamitti yaada ijoo " Cehumsa Magariisaa Waaraafi Uummata Giddugala Godhate" jedhuun taa'amaa jiruun, qabxiiwwan ijoo raawwii sadii haala qilleensaa ilaalchisee adeemuu qaban xiyyeeffannoo kennee kaaseera. Jalqabarratti, maallaq eegumsa haala qilleensaaf oolu haala qabeenyaa gahaa, tilmaamamaafi waaraa ta'een argamsiisuuf dursa kennuu qabna. Lammaffaa, gahee invastimeentii anniisaa Afrikaan addunyaarratti qabdu %2 amma jirurraa A.L.Atti bara 2030tti gara %20 tti daraan guddisuudhaan, misooma waaraa deeggaruudhaan sirna ikkoo ardittii rakkoorra jiru eeguutu barbaachisa. Sadaffaa, badiisa lubbu- daneeyyii faccisuufi golgalaa'uu lafaa ittisuudhaan uumama eeguuf tarkaanfiiwwan hatattamaatu barbaachisa. Kunimmoo sochiiwwan qabatamaan lafarratti adeemaa jiran kan akka Ashaaraa Magariisaa maallaqaan deeggaruudhaan hawaasa naannaawaaf sirna haqa-qabeessaafi bu'aa argamu walgita qooddachuu mirkaneessuu of keessatti haammata.

At the P4G Viet Nam Summit 2025, held under the theme “Sustainable and People-Centred Green Transition,” I emphasised three key action points for advancing climate action. First, we must prioritise climate finance by securing adequate, predictable, sustainable resources. Second, we must significantly increase Africa’s share of global energy investment from the current 2% to 20% by 2030 to support sustainable development and safeguard the continent’s critical ecosystems. Third, urgent measures are needed to protect nature by combating biodiversity loss and land degradation. This includes funding grassroots initiatives like the Green Legacy Initiative and ensuring fair and equitable benefit-sharing mechanisms for local communities.

https://www.facebook.com/share/p/15rWgoE1sv/